Македонија
Мраморно обзорје освајало је хоризонт, роморећи у спокој охридске бездани, препуштене стиску планинских масива, умивених шакама саблажњиве измаглице. Усамљени молитвеник, закречен нијансом слоноваче, грчевито је стезао пламен срамежљивог ћилибара, удомивши избледела лица ореолом награђених ходочасника. Накривљено распеће снебивљиво је одолевало времену, приклонивши се јаловим падинама отровних, злосутних, хриди. Обриси ожутеле, сунчеве, колајне тихо се предаше узнемиреним таласима, потакнутим пеанама насртљивог развигора.
Глинена, безданска, матка бесомучно је почивала на централном орнаменту уснулог ћилима, препустивши се нападу сунчевог копља, које би вешто парало јутарњи хоризонт. Небеска нутрина, окрутно расута, гутала је звездани прах, кицошки се церећи из зенита. Мирис шафрана немилосрдно је гушио ваздух, стежући пејзажни оковратник у робустни чвор вреве. Ветар, саучеснички разносећи мантру, бојажљиво се прикрадао уснама клицоноше, свирепо рањавајући здушну мелодију. Вижљасто лице, завејано бледосивим маљама шаптало је у бамбусов пунги, изрезбарен традицијом и вековима, потакнувши осорно палацање.
Јарост смарагдне крљушти успињала се напуклим, глиненим, зидовима, преливши шакама обрубљено грло. Расплинувши раскош вратног клобука у шарени абажур, отровни пустињак сенку на старчево лице положи, умивши га сиктавим плодом двогубог језика. Старчева уста извише се у враголаст осмех, нахерен у искреност безубог рељефа. Очију упалих у затамнеле дупље, снебивени шегрт умећем засени марву, обуздавајући напором стешњене веђе. Слана грашка зноја, милујући слепоочницу, зашла би за ревер сиромашне курте, која се у валовима спуштала до натколенице, безуспешно крпљене невичним шакама. Мантра је тихо тонула у зјапећу чељуст вечери, понирући у затишје времешног вапненачког горостаса. Мирис јасминових венаца хрлио је ка усамљеним црквама, пошавши у сам освит зоре. Загледан у облацима начичкан простор, лелујна молитва сјатила се у угловима доње усне, коју би мучно прекрио горњом, стоички прогутавши псовку. Изнедривши мелодију, прозрео је краљевске, ћилибарне, прорезе, поносно дишући низ бамбусову цев, завештавши живот, свој последњи газал, дубоку вечност.
Светла охридског циркуса зајажљиво су јењавала, испративши последњу старчеву мелодију. Опорост мириса труле рибе тихо се искрадала са њишућих бокова самоникле котлине, стецишта мишићавих река Македоније, милујући осакаћене, напуштене, бродове, окупане свежином орошеног ваздуха. Удице су благо поигравале на ветру, грациозно грабећи ка модроплавим дубинама језера. Рибарске песме, плесале су на уснама веселих наличја македонских риболоваца.Мршаво плаветнило, шкрто одевено, ишчезавало је у загрљају обале нероткиње, са чијих је бедара расла хладна, разгаљена пучина. Гримизно загорје, жудњом лихвара, крало је невешти одраз са уморних прса, безнадежно цвилећи низ језерско гротло. Усамљени галеб, гонећи таласе, посртао је пред тинтом величанствених даљина, ухваћених у грч постојаности, како се глас тихо ширио ваздухом, полазећу у сусрет копну.
Марко Галић
Македонија
Мраморната зора го освојуваше хоризонтот разбуркајќи ги од спокојот охридските безденови, препуштени во планинските масиви, измиени со дланката од страшни магли. Осамениот молитвеник, обоен со нијанса на слоновата коска, грчевито го стегаше пламенот од срамежливиот ќилибар, вдомувајќи ги избледените лица со ореолот на наградените аџии. Накривеното распнување страмежливо му одолеваше на времето, положувајќи се на неплодните отровни падини и отровните зли карпи. Избришани белези на сонцето, тивко се предаваа на вознемирените бранови, поттикнати од пената на нападниот развигор.
Глилена, безденска матка немилосрдно стоеше на централниот орнамент на заспаниот килим, препуштајќи му се на нападот на сончевото копје, кое вешто го параше утринскиот хоризонт. Небеската нутрина, немилосрдно расфрлена го голташе ѕвездениот прав, смеејќи се кицошки од зенитот. Мирисот на шафранот немилосрдно го гушеше воздухот, стегајќи го пејзажниот оковратник во чвор на галамата. Ветерот, соучеснички разнесувајќи ја мантрата, плашливо се прикрадуваше на усните на клицоноцителот, свирепо ранувајќи ја мелодија на душата. Лицето завеано со бледосиви влакна, шепотеше во бамбусовите пунги, изрезбарени со традицијата и вековите, поттикнувајќи го осоеното палавење.
Јароста на смарагдните крлушки се качуваше по напукнатите глинени ѕидови, прекривајќи го со дланките обрубленото грло. Расплинувајќи го раскошот на вратниот меур во шарен абажур, отровниот пустињак ја положи сенката на лицето на старецот, умивајќи го со плодот на губавиот јазик. Устата на старецот се искриви во налудничава насмевка, спротивставена во искреноста на беззабиот релјеф.
Со очите пропаднати во темни дупки, срамежливиот шегрт со умешност ја засени стоката, воздржувајќи го напорот на стеснатите веѓи. Солена капка на пот ја милуваше слепоочницата, сакаше да зајде зад реверот на сиромашниот курта, со валови се спушташе до надколеницата, безуспешно закрпена со невични дланки. Мантрата тивко тонеше во отворената челуст на ноќта, продирајќи во тишината на времешниот горостас. Мирисот на јасминовите венци брзаше кон осамените цркви, тргнувајќи кон самото зазорување. Загледан во просторот со густи облаци, молитвата се собра во аголот на долната уста, која мачно ја покриваше со горната, голтајќи ја пцовката. Раѓајќи мелодија, ги прозре кралските прорези од килибар, гордо дишејќи врз бамбусовата цевка, оставајќи го животот, своето последно газалиште, длабоката вечност.
Светлата на охридскиот циркус полека се повлекуваа, испраќајќи ја последната мелодија на старецот. Горчливоста на мирисот на скапана риба тивко се повлекуваше од боковите на дивата котлина кои се нишаа, местото на средбите на мускулните реки на Македонија, милувајќи ги осакатените, напуштени бродови, искапани со свежоста на воздухот. Удиците полека се играа на ветрот, грациозно брзајќи кон модросините длабочини на езерото. Рибарските песни танцуваа на усните на веселите лица на македонските риболовци. Слабото синило, шкрто облечено, исчезнуваше во прегратката на неплодната обала, на чии бедра растеше ладна пучина. Загорјето со копнеж на ликварите го крадеше невештиот одраз од уморните гради, безнадежно лелекајќи низ езерскиот вртлог. Осамениот галеб, гонејќи ги брановите, се влечкаше пред величествената оддалеченост, фатена во грч на постојаноста, а гласот тивко се ширеше по воздухот, одејќи му во пресрет со копното.
Марко Галиќ
Македонија у мојим очима
Вечно ће твоје сунце грејати топлину речи које само ти имаш у срцу, моја драга Македонијо. Пчиња ће заувек бити вена која повезује мене са тобом, без обзира што одавно нисам део тебе. Некада је жеља за животом мања у односу на ствари које су одлучиле стати између нас. Некада је љубав мања од злих људи који представљају препреку дечаку који није знао да заври изнад Табановца и Криве Паланке, који није знао да постоји живот ван граница Македоније. Ни после тебе, ја заборавио те нисам, и врло често ти изненада дођем у посету, чисто да се присетим срећног детињства на пространим пољима села.
Војник. Сада, са другом причом, са другим послом, почињем да откривам твоје друге лепоте. Сунце које обасјава Маврово је невероватно, сунце које покреће Мавровско језеро чини га мистериозним, забрањеним а опет привлачним, сунце које је део старе цркве, још више јој даје онај сјај, ону искру лепоте коју треба видети. Кораб, Дешат и Радник пишу својим кистовима живота прелепе приче са оне висине, дају дух времена и лепоте, дају подстрек за размишљање, дају ти времена да будеш млад, и да проживиш. Не могу да сакријем одушевљење док сам шетао Широким сокаком у Битоли. Све оне зграде као да причају животну причу која се вековима догађала на истим улицама. Панта Реи , све протиче, све се мења, али Битола остаде иста, и сачува изглед од заборава. Градило се, рушило, дограђивало, али оно најбитније никада се није променило. Дух многих народа и гостопримства, топлих речи оста исти до данас, и остаће још вековима. Бело језеро је нешто од чега застаје дах, брежуљак изнад Охридског поља који одаје почаст и по којем ово место доби име. Охрид је нешто свето, нешто блажесно и вољено. Неизбежан је осмех мој који се јавља чим чујем име града, име језера, име узвишења; неизбежан је осмех мој када корачам ка језеру у јутарњим часовима, да видим рибице које ми говоре о кристално чистој води која им прија. Инспирација која ми дође онда када сам поред Охрида је нешто неописиво. Број речи у минути је невероватан, количина емоција је болна. Волео сам те, волим те, и волећу те моја драга Македонијо, део мог срца, део мог живота, део моје љубави припада теби и дозволити нећу да време што брише сећања, емоције и љубав уради то са мојим животом. Буди сигурна да у мом срцу увек за тебе место има. Љубав.
Миљан Стојановић Николовски
Македонија во моите очи
Вечно твоето сонце ќе грее со топлината на зборовите кои само ти ги имаш во срцето, моја драга Македонијо. Пчиња засекогаш ќе биде вена која ќе ме поврзува мене со тебе, без оглед на тоа што одамна не сум дел од тебе. Понекогаш желбата за живот е помала во однос на работите кои се одлучиле да стојот помеѓу нас. Понекогаш љубовта е помала од лошите луѓе кои му претставуваат пречка на момчето кое не знаело да ѕирка над Табановце и Крива Паланка; кое не знаело дека постои живот надвор од границите на Македонија. Ни после тебе не сум те заборавил и многу често ненадејно ти доаѓам во посета, само да се потсетам на среќното детство на распространите полиња на селото.
Војник. Сега со друга приказна, со друга работа, почнувам да ја откривам твојата друга убавина. Сонцето кое го сјае Маврово е неверојатно. Сонцето кое го движи мавровското езеро го прави таинствено, разбрането, а сепак привлечно. Сонцето кое е дел од старата црква, уште повеќе и го дава оној сјај онаа искра на убавина која треба да ја видите. Кораб, Дешат, Радник ја пишуваат својата кистова животна преубава приказна на онаа висина, му даваат дух на времето и убавина, му даваат потик за размислување. Ти даваат време да бидеш млад и да проживееш.
Не можам да го скриам воодушевувањето додека шетав по Широкоит сокак во Битола.Сите оние згради како да раскажуваат животна приказна која со векови се случува на истата улица panta rei. Се тече, се се менува, но Битола останува иста, и го чува изгледот од заборавот. Се градело, рушело, доградувало, но она најважното никогаш не се променило. Духот на многу народи и гостопримството и топлите зборови остануваат исти до денес, и ќе останат уште со векови.
Белото езеро е нешто од кое застанува здивот, брегот над Охридското езеро кое му оддава почест и по кое ова место го добило своето име. Охрид е нешто свето, нешто блажено и сакано. Неизбежна е насмевката која се јавува штом ќе го слушнам името на градот, името на езерото, името на воздигнувањето. Неизбежна е насмевката моја кога чекорам накај езерото во утринските часови, да ги видам рибите кои ми кажуваат за кристално чистата вода која им одговара. Инспирацијата која ми доаѓа тогаш кога сум покрај Охрид е нешто неописливо. Бројот на зборовите во минута е неверојатен, бројноста на емоциите е болна. Те сакав, те сакам и ќе те сакам моја драга Македонијо. Дел од моето срце, дел од мојот живот, дел од мојата љубов и нема да дозволам времето што ги брише сеќавањата,емоциите и љубовтта го направи тоа со мојот живот. Биди сигурна дека во моето срце секогаш за тебе има место. Љубов.
Миљан Стојановиќ Николовски
