ШАХОВСКАТА ТАБЛА
Во овој текст ке се осврнеме на шаховската табла со краток осврт на шаховските варијанти. Шахот се игра на квадратна табла со осум редови (означени со броевите од 1 до 8) и осум колони (означени со латински букви од a до h). Белата и црната боја на шеесет и четирите полиња се наизменично, а тие се нарекуваат и „светли“ и „темни“ полиња. Шаховската табла е поставена така што секој играч има бел квадрат во долниот десен агол. Инаку, ако збориме за историјатот на шаховската табла, мора да ја спомнеме таблата Ashtāpada, играта која се смета за претеча на денешниот шах. Се смета дек шаховската табла го стекна својот модерен облик во десетиот век, по доагањето на шахот во Европа.
Инаку стандардите на шаховска опрема во натпреварите беа регулирани од ФИДЕ – Светската шаховска федерација во 1975 година, па затоа се препорачува квадратите на таблата да имаат површина од 5×5 cm – 6,5×6,5 cm, односно двојно поголема од областа на основата на пионот. На светските и континенталните првенства се користи дрвената табла. За сите други натпревари на ФИДЕ, се препорачува таблата да биде изработена од дрво, пластика или картон. Ако судијата смета дека е прифатливо, таблата може да биде направена од камен или мермер. Исто така, треба да се нагласи дека дозволените комбинации на бои за натпреварите на ФИДЕ се црна, кафеава, зелена или многу кафеава за црни полиња и бела, крем, слонова коска или боја на биволска кожа (бледо темно жолта) за бели полиња.
На почетокот на играта, секој играч има 16 фигури, односно 8 пиони, 2 коњи, 2 ловци, 2 топ, кралица и крал.
Како шо на почеток спомнавме, шаховската табла е сочинета од осум вертикални колони на полиња кои се нарекуваат линии, и 8 хоризонтални низи на полиња се нарекуваат редови. Линиите со иста боја кои ги допираат аглите се нарекуваат дијагонали. Редовите се означени во шаховски белешки со броеви (1-8) и мали (a-h) линии, додека полињата се означени со комбинација на букви и броеви (a1-h8).
Постојат различни системи за снимање на потезите и се однесуваат на квадратите на шаховската табла, но стандардниот современ систем е алгебарската нотација. Во алгебарска нотација, датотеките се идентификуваат со буквите од а до h, од лево кон десно од гледна точка на белиот играч, и ранговите по броевите од 1 до 8, при што 1 е најблиску до белиот играч. Секој квадрат на таблата се идентификува со уникатно координатна ознака, од а1 до h8. Секое поле на таблата има своја ознака.
Битно е да нагласиме дека уште од времето постоеле различни варијанти на шахот и на шаховската табла, но за тоа подетлно во некој од наредните текстови.Ова се некои од позначајните шаховски варијанти и табли:
1. “Glinsky hexagonal chess”
2. “Shafran’s hexagonal chess”
3. “Brusky’s hexagonal chess”
4. “Circular chess”
5.Хексагонален шах за три играчи