Совет на Европа: Медиумите во Србија да ја подигаат свеста за македонскиот јазик
Македонскиот е еден од јазиците на малцинствата во Србија според Европската повелба за регионални и малцински јазици. Во последниот извештај на Советот на Европа објавен неодамна, се наведува дека македонскиот јазик во Србија се изучува како изборен предмет „Македонски јазик со елементи на национална култура“ во основното образование и тоа два часа неделно. Но, македонскиот јазик го нема во предучилишното или во средното образование.
Според извештајот на Советот на Европа, македонскиот јазик, меѓу другото, може да се изучува на универзитетите во Белград, Нови Сад и во Ниш. Во текстот исто така стои дека, како и во претходните циклуси на мониторинг, Комитетот на експерти и овој пат не добил од Србија доволно прецизни информации за тоа како властите го унапредуваат подигањето на свеста за македонскиот јазик во меинстрим образованието и во медиумите.
Недоволните информации, според експертите значи дека Србија не ја исполнила точката која предвидува унапредување на меѓусебното разбирање меѓу сите јазични групи во земјата, потоа унапредување на почитувањето, разбирањето и толеранцијата во однос на македонскиот јазик како една од целите на образованието и обуките, како и охрабрување на медиумите да вклучат почитување, разбирање и толеранција во однос на македонскиот јазик.
Што се однесува до неговата употреба во Србија, се наведува дека и јавната и неколку локални телевизии и радио станици емитуваат програми на македонски јазик. Освен тоа, со поддршка од властите, македонското малцинство организира серија културни активности на македонски јазик, како што се на пример Денови на македонската кулутра и други различни фестивали во Србија. Дополнително, српските власти поддржале неколку преводи на литературни дела на македонски јазик.
Сепак, Советот на Европа излегува со неколку препораки како да се заштити и унапреди употребата на македонскиот јазик во Србија. Притоа се преорачува итно да се размисли за примена на образовен модел кој обезбедува познавање на македонскиот јазик, во соработка со оние кои го говорат.
Останатите препораки се за вклучување содржини за македонскиот јазик и култура во наставните програми, обуката на наставниците и едукативните материјали во редовното образование и за поттикнување на медиумите да ја подигнат свеста за тоа при известувањето и обуката на новинарите.
Освен тоа, се препорачува поттикнување на воведувањето на македонскиот јазик во локалната официјална употреба во централна Србија за да се олесни примената на Повелбата.
Исто така, Комитетот на експерти на Советот на Европа препорачува во Србија да се обезбедат услови што ќе им овозможат на лицата кои не го зборуваат македонскиот јазик, вклучително и возрасните, да го научат, како и да се промовiраат прекугранични размени, во областите опфатени со Повелбата, за доброто на македонскиот јазик.
Европската повелба за регионални и малцински јазици влезе во сила во Србија во 2006 година и се однесува на македонскиот, aбанскиот, босанскиот, јазикот буњевац, хрватскиот, чешкиот, германскиот, унгарскиот, ромскиот, романскиот, рутенскиот, словачкиот, украинскиот и влашкиот јазик.
